ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΣΚΕΨΗΣ & ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΓΡΑΦΙΣΤΕΣ
12 καλλιτέχνες
της γραφιστικής θυμούνται
πώς κέρδισαν
τον πρώτο τους πελάτη
Μαθήματα ζωής
για νέους freelancers,
από γραφίστες που έκαναν
τεράστια επαγγελματικά
άλματα, βασισμένοι στο
πρώτο αποφασιστικό
βήμα.
Η καριέρα ως ελεύθερος επαγγελματίας στον τομέα της γραφιστικής μοιάζει με ένα συναρπαστικό ταξίδι γεμάτο με απεριόριστες εμπειρίες και μια διαρκή αίσθηση αυτονομίας και ελευθερίας. Ωστόσο, δεν θα πούμε ψέματα: αυτή η επιλογή μπορεί να φαίνεται πολύ τρομακτική για κάποιον που μόλις ξεκινά αυτό το ταξίδι.
Είτε είσαι πρώην μισθωτός γραφίστας -που αποφάσισε να γίνει αφεντικό του εαυτού του-, είτε έχεις από την αρχή ονειρευτεί μια αδέσμευτη καριέρα σχεδιαστή, πρέπει να γνωρίζεις εκ των προτέρων ότι ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Ποτέ δεν ξέρεις τι έχεις να κάνεις από τη μια μέρα στην άλλη, και επιπλέον, τα χρήματα δεν μπαίνουν στο λογαριασμό σου αυτόματα. Το αν θα επιβιώσεις ως freelancer γραφίστας εξαρτάται αποκλειστικά από τη δική σου πρωτοβουλία. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να πείσεις αρκετούς πελάτες να δουλέψουν μαζί σου, ούτως ώστε «φασούλι το φασούλι να γεμίζει το σακούλι».
Πάντως, το πιο κρίσιμο σημείο στην ζωή ενός freelancer γραφίστα είναι ο πρώτος πελάτης. Εάν μείνει ευχαριστημένος, η μηχανή θα ξεκινήσει να δουλεύει, σιγά-σιγά στην αρχή, πιο δυναμικά από εκεί και μετά (σκάβοντας, σκάβοντας, σκάβοντας), και ίσως να τρέχει με τα χίλια στις νέες διαδρομές που θα έχεις ανοίξει βασισμένος στην καλή φήμη σου ως επαγγελματίας και στην αστείρευτη δημιουργικότητά σου ως γραφίστας.
.............................................
Πώς, λοιπόν, θα αποκτήσεις τον πρώτο σου ευχαριστημένο πελάτη;
Όποιον έμπειρο, επιτυχημένο επαγγελματία κι αν ρωτήσεις θα σου απαντήσει το εξής: δεν υπάρχει κάποιος «μαγικός» τρόπος, αλλά μια σειρά από στρατηγικές βασισμένες σε δεξιότητες που συνδυάζουν εξυπνάδα, επικοινωνία, επαγρύπνηση, εργατικότητα και, φυσικά, δημιουργικότητα. Ίσως και λίγο θράσος.
Για να εμπνευστείς, διάβασε τις παρακάτω αληθινές ιστορίες και εμπειρίες από «μπαρουτοκαπνισμένους» επαγγελματίες της γραφιστικής τέχνης.
Ο παλιός εργοδότης είναι το πρώτο «ψάρι» που μπορεί να «τσιμπήσει»
Η γραφίστρια και εικονογράφος Jacqueline Colley, γράφει στο blog της:
«Οι πρώτοι πελάτες μου ήταν οι εκείνοι στους οποίους δούλεψα στο παρελθόν ως γραφίστας πλήρους απασχόλησης. Αυτό, λοιπόν, που σε συμβουλεύω είναι να μην καις γέφυρες -θα εκπλαγείς πόσες φορές θα χρειαστεί να ξαναπεράσεις από το ίδιο ποτάμι.
Η Ellen Carroll, παραγωγός υλικών προβολής και επικοινωνίας και ιδρύτρια της εταιρείας δημοσίων σχέσεων Nellie PR, αφηγείται μια παρόμοια ιστορία:
«Μένοντας έγκυος στα δίδυμα αγοράκια μου, αποφάσισα να σταματήσω τη μισθωτή εργασία και να εργαστώ ως freelancer γραφίστας από το σπίτι. Ωστόσο, ο εργοδότης μου με εκτιμούσε πολύ ως συνεργάτη, οπότε αποφασίσαμε από κοινού να δουλεύω γι’ αυτόν ως ελεύθερη επαγγελματίας -σχεδόν με τις ίδιες απολαβές. Τώρα, 16 χρόνια μετά, εξακολουθώ να τον έχω πελάτη, τον οποίο φροντίζω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο από όλους τους άλλους. Ήταν το τυχερό μου νόμισμα».
Κάπως έτσι εξελίχθηκαν τα πράγματα και για την εικονογράφο Vicky Hughes:
«Ο πρώτος μου πελάτης ήταν η πρώτη επιχείρηση στην οποία δούλεψα -μια μεγάλη μονάδα παραγωγής συσκευασίας καταναλωτικών προϊόντων (όχι ως γραφίστρια ή κάτι παρόμοιο, αλλά ως βοηθός στο τμήμα ελέγχου ποιότητας εκτυπώσεων). Όμως, έχοντας αποφοιτήσει λίγους μήνες πριν από μια σχολή γραφιστικής, και έχοντας μεγάλο πάθος για το σχέδιο και την εικονογράφηση, κάποια μέρα στη δουλειά, άκουσα ότι προσπαθούσαν να βρουν έναν αξιόπιστο εικονογράφο για το δημιουργικό τμήμα της επιχείρησης. Χωρίς να χάσω λεπτό άρπαξα την ευκαιρία. Έδειξα στον διευθυντή τα σχέδια που είχα δημιουργήσει ως “εικονικό” portfolio και όλα τα υπόλοιπα είναι μια ωραία ιστορία: η θέση μου στην επιχείρηση αναβαθμίστηκε κατακόρυφα -μαζί με τον μισθό μου-, ενώ παράλληλα η καλή φήμη μου ως εικονογράφος εκτοξεύθηκε. Σήμερα εργάζομαι ως ελεύθερη επαγγελματίας στο σχεδιασμό και την εικονογράφηση για λογαριασμό επιχειρήσεων συσκευασίας, εστίασης, ρουχισμού και εκδόσεων βιβλίων».
Οι πελάτες της επιχείρησης που δούλευες μέχρι χθες,
είναι μια καλή «άκρη»
Ακόμα κι αν δεν έχεις βιώσει μια καλή συνεργασία με τον παλιό σου εργοδότη (πολλώ μάλλον εάν δεν σε προτίμησε ως εξωτερικό συνεργάτη μετά την παραίτηση ή την απόλυσή σου), πιθανότατα θα έχεις πολλές επαφές με πελάτες της επιχείρησης ενώ εργαζόσουν εκεί. H Jenny Holliday, «παλαίμαχος» freelancer γραφίστρια και νυν life coach για ελεύθερους επαγγελματίες στο χώρο του Τύπου και της διαφήμισης, γράφει στον ιστότοπό της, Freelance Feels:
«Την τελευταία φορά που αναγκάστηκα να δουλέψω ως ελεύθερη επαγγελματίας -μετά από απόλυση- έστειλα email σε όλους τους πελάτες, γνωστοποιώντας τους ότι ήμουν διαθέσιμη να τους παρέχω τις ανεξάρτητες γραφιστικές υπηρεσίες μου, και μάλιστα, σε επίπεδα δημιουργικότητας και κοστολογίου, που θα τους συνέφεραν πολύ περισσότερο από πριν. Με αυτόν τον τρόπο, όντως, αντιμετώπισα μερικές αρνητικές απαντήσεις εξαιτίας σύγκρουσης συμφερόντων με την επιχείρηση, ωστόσο, ένα ικανοποιητικό ποσοστό πελατών της προηγούμενης επιχείρησης, μου έδωσαν το ΟΚ».
Δημιουργώντας ένα ευρύ «δίχτυ» γνωριμιών, η «ψαριά» σου
θα είναι πολύ πιο προσοδοφόρα
Η προσωπική, η κοινωνική, η επαγγελματική και η ψηφιακή δικτύωση, αποτελούν το Νο1 παράγοντα καθιέρωσής σου ως freelancer γραφίστα. «Να έχεις διαρκώς τα μάτια και τα αφτιά σου ανοιχτά γιατί ποτέ δεν ξέρεις από πού μπορεί να σου έρθει ο πρώτος πελάτης», λέει η γραφίστρια Σάρα Φίσερ, εξηγώντας:
«Η πρώτη μου δουλειά ως freelancer προήλθε από έναν φίλο φίλου, ο οποίος ήταν δημιουργικός διευθυντής σε έναν μεγάλο εκδοτικό οίκο (Hardie Grant) και έψαχνε για ένα νέο γραφίστα με γνώσεις σελιδοποίησης. Ήταν μια αξέχαστη εμπειρία, μέσα από την οποία έμαθα καλά όλα τα μυστικά σε κάθε στάδιο παραγωγής των παραδοσιακών και ψηφιακών βιβλίων και περιοδικών».
Ο γραφίστας, εικονογράφος και διεθνούς φήμης καθοδηγητής Μπεν Ο’ Μπράιεν σημειώνει:
«Η δημιουργία ενός δικτύου επικεντρωμένο περισσότερο σε άτομα που ασχολούνται με το ίδιο αντικείμενο (παρά σε φίλους και συγγενείς), είναι για ένα νέο freelancer γραφίστα ό,τι ακριβώς αποτελεί μια μεγάλη δεξαμενή με νερό στη μέση του χωραφιού που πρόκειται να καλλιεργήσει: τόσο στο ξεκίνημα όσο και σε περιόδους ανομβρίας, θα μπορεί να αντλεί όσο νερό χρειάζεται για να καρποφορήσει».
Ο Τόμας Φόλεϊ, καλλιτεχνικός διευθυντής στην εταιρεία σχεδιασμού γραμματοσειρών Monotype, επισημαίνει:
«Πήρα το πρώτο μου έργο ως ελεύθερος επαγγελματίας, πριν καν ξεκινήσω τις σπουδές μου στη γραφιστική. Επειδή έφτιαχνα από μικρό παιδί δικές μου χειροποίητες γραμματοσειρές στο χαρτί ή σε γκράφιτι, όταν πήγα να γραφτώ στη σχολή, ένας καθηγητής με ρώτησε: “Για ποιο λόγο ήρθες να σπουδάσεις γραφιστική”; “Επειδή μου αρέσει να σχεδιάζω γραμματοσειρές”, του απάντησα, δείχνοντας μερικά από τα έργα μου. “ΟΚ, καλώς όρισες”, μου απάντησε και συνέχισε: “Σε θέλω μάλιστα για μια δουλειά”. Ο καθηγητής μου ήταν o Νινάν Τσάκο, νυν CEO της Monotype».
(Σ.Σ.: Η Monotype ιδρύθηκε το 1887 από τον Τόλμπερτ Λάνστον, αποτελώντας μέχρι τις μέρες μας μια κορυφαία εταιρεία ψηφιακής στοιχειοθεσίας και σχεδιασμού γραμματοσειρών).
Φτιάξε πρωτοποριακά δημιουργικά κόνσεπτ και ανέβαζέ τα παντού!
Η απευθείας επαφή με πιθανούς πελάτες, οι προσωπικές φιλίες, το δίκτυο συναδέλφων ή οι συμπτώσεις, δεν δουλεύουν πάντα. Πολλοί καταξιωμένοι δημιουργοί γραφιστικής τέχνης βρήκαν τους πρώτους πελάτες τους, ανεβάζοντας προσωπικές δουλειές του στις διαδικτυακές επαγγελματικές πλατφόρμες.
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής, εικονογράφος και συγγραφέας Τιμ Ίζλυ έχει πει ότι ο πρώτος πελάτης του ήταν η Foot Locker, η οποία βρήκε την προσωπική του δουλειά αναρτημένη στο Tumblr.
«Ω, θεέ μου, ναι, η πρώτη μου προσωπική δουλειά ως freelancer ήταν η Marks & Spencer, βλέποντας τη δουλειά μου στο Behance», λέει η εικονογράφος Σάρα Τζ. Κόουλμαν (aka Inkymole).
Ο γραφίστας και εικονογράφος Χίλτον Γουόρμπουρτον δέχθηκε την πρώτη του δουλειά από την Nike για μια καμπάνια σχετική με το Halloween, έχοντας ανεβάσει έργα του σε Flickr, Instagram, Twitter και Dribbble.
«Οι προσωπικές δουλειές που ανεβάζεις στο διαδίκτυο είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να τραβήξεις την προσοχή του πρώτου σου πελάτη. Απλώς βεβαιώσου ότι στο portfolio σου προβάλλεις έργα για τα οποία νιώθεις υπερήφανος. Και σύντομα θα δικαιωθείς».
Να είσαι χρήσιμος στους ανθρώπους και την κοινωνία
Όλος ο κόσμος έλκεται από τους θετικούς, καλοπροαίρετους και δοτικούς ανθρώπους. Έτσι, όταν πρόκειται να κερδίσεις κάποιον πελάτη (ιδίως τον πρώτο), βοηθά πολύ να έχεις έναν εγγενή αλτρουιστικό χαρακτήρα.
Ο διεθνούς φήμης web designer και developer Πολ Τρουόνγκ, έχει να πει μια ωραία ιστορία:
«Ο πρώτος μου πελάτης προήλθε μέσα από μια διαδικτυακή κοινότητα που ονομάζεται SuperHi. Στην πραγματικότητα, εκείνη την εποχή δεν έψαχνα για πελάτες, απλώς βοηθούσα και απαντούσα σε ερωτήσεις πολλών γραφιστών που ήθελαν να ασχοληθούν με τον ψηφιακό σχεδιασμό και τον προγραμματισμό ιστοσελίδων. Ώσπου κάποια μέρα, είχα ένα πολύ καλό μήνυμα στον υπολογιστή μου: ήταν από τον Ματ Μάλενγουεγκ, ιδρυτή της WordPress! “Πολ, νομίζω ότι θα κάνουμε πολύ καλό γκελ οι δυο μας. Θέλω πολύ να συνεργαστούμε. Φιλικά, Ματ”. Σήμερα, είμαι ακόμη εκεί, στην WordPress, δημιουργώντας και χτίζοντας ιστοσελίδες από το σαλόνι του σπιτιού μου, τον κήπο του εξοχικού μου, δίπλα στη θάλασσα ή στην κορυφή ενός βουνού -ένας κανονικός ψηφιακός νομάδας».
Η σύμβουλος εκπαίδευσης νέων γραφιστών Κέιτυ Πράις, συμβουλεύει:
«Ο αλτρουισμός σε ανταμείβει στο ακέραιο. Από μικρή, ένιωθα μια γοητευτική έλξη προς τον εθελοντισμό και την κοινωνική αλληλεγγύη. Αργότερα, ως γραφίστρια, συμμετείχα εντελώς δωρεάν στο σχεδιασμό επικοινωνιακού υλικού σε χορηγικά προγράμματα της Nike για αθλητές με αναπηρία, ώσπου η μοίρα το έφερε να έχω μια πρόταση συνεργασίας με την εταιρεία Abysse, η οποία κατασκευάζει οικολογικά αθλητικά ρούχα από 100% ανακυκλωμένα υλικά. Το portfolio για την Abysse, μου έφερε την Adidas, την Reebok, την RVCA Sport κλπ., κλπ. Αισθάνομαι ευγνώμων σε αυτούς τους καταπληκτικούς οργανισμούς που με στήριξαν ως δημιουργικό άτομο στην αρχή της καριέρας μου ως freelancer. Φυσικά, εξακολουθώ να εργάζομαι εθελοντικά για οργανισμούς που μάχονται κατά της έμφυλης βίας, του ρατσισμού και του σεξισμού».