ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΣΚΕΨΗΣ & ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΓΡΑΦΙΣΤΕΣ
Πώς βγαίνει
το μεροκάματο ενός γραφίστα
Μάθε πώς να τιμολογείς σωστά τα έργα σου ώστε να μη σε πιάνουν κορόιδο.
Ενδεικτικές τιμές, στρατηγικές συμβουλές και συνετές οδηγίες χρήσης, εδώ.
Εάν υπάρχει κάτι που πραγματικά ταλανίζει το κεφάλι ενός γραφίστα κάθε φορά που πρόκειται να αναλάβει πρότζεκτ, αυτό είναι το οικονομικό. Ωραία φάση να έχεις πελάτες στην ουρά, επίσης ωραία η φάση να δημιουργείς και να ζεις αποκλειστικά από αυτό, αλλά όταν έρθει η στιγμή να δώσεις την οικονομική προσφορά, η φάση γίνεται σκοτούρα. Πώς να χρεώσεις τον πελάτη; Με την ώρα, τη μέρα ή το βαθμό δυσκολίας του έργου; Και πόσο; Λίγα και καλά ή πολλά και -πιθανώς- άπιαστα;
Δυστυχώς ή ευτυχώς, δεν υπάρχουν στάνταρντ στις αμοιβές ενός γραφίστα ή εικονογράφου -διεθνώς. Υπάρχει όμως αυτός ο κανόνας:
Κάθε γραφιστικός σχεδιασμός έχει τις μοναδικές ιδιορρυθμίες του. Συνεπώς, τόσο οι δικές σου προσδοκίες όσο και του πελάτη εξαρτώνται κυρίως από την αντικειμενική ποιότητα της δουλειάς σου και την υποκειμενική αξία της δημιουργικότητάς σου.
Γι’ αυτό και η προσέγγισή σου στην τιμολόγηση πρέπει να συνδέεται άρρηκτα με τον τρόπο που θα αξιολογήσεις ένα νέο πρότζεκτ και η σχέση που θα αναπτύξεις με τον υποψήφιο πελάτη.
Εάν ακόμη νιώθεις μπερδεμένος, συνέχισε να διαβάζεις για να ξεδιαλύνεις το κουβάρι από την αρχή.
Ο Μίτος της Αριάδνης είναι να γνωρίζεις την αξία σου ως γραφίστας
> Αν είσαι νέος γραφίστας στην ελεύθερη αγορά, πιθανότατα δεν έχεις κάποιο εντυπωσιακό ρεαλιστικό portfolio να επιδείξεις στον υποψήφιο πελάτη, και πιθανώς, θα είναι πολύ «σφιχτός» απέναντί σου. Αυτό όμως δεν πρέπει να σε σπρώξει να υποβαθμίσεις την υποκειμενική αξία σου και να ρίξεις πολύ χαμηλά στις οικονομικές απαιτήσεις σου. Ακόμη κι αν ορισμένοι επιχειρηματίες αναζητούν αρχάριους γραφίστες με σκοπό να την «βγάλουν» φτηνά, η αντικειμενική ποιότητα της δουλειάς σου δεν πρέπει να ξεπέσει. Αντίθετα, φρόντισε να ζητήσεις μια αμοιβή που ανταποκρίνεται στις δεξιότητές σου.
> Όσον αφορά στους πιο έμπειρους γραφίστες, θα πούμε μόνο το εξής: To 1998, η θρυλική Αμερικανίδα γραφίστρια Πόλα Σερ,
χρειάστηκε πέντε δευτερόλεπτα για να σχεδιάσει το λογότυπο της Citibank σε μια... χαρτοπετσέτα, κάτι που έμεινε στην ιστορία ως «η πετσέτα των 1,5 εκατομμυρίων δολαρίων» -αυτό ήταν το ποσό που ζήτησε και πήρε η Σερ!
Το ερώτημα που έρχεται στο μυαλό είναι: πώς μπορεί ένας τεράστιο τραπεζικό ίδρυμα να βασίσει την ταυτότητά του σε ένα λογότυπο που έγινε μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα πάνω σε μια μεταχειρισμένη χαρτοπετσέτα εστιατορίου; Η απάντηση της Πόλα Σερ είναι αυτή που πρέπει να σε εμπνεύσει: «Είναι 35 χρόνια σκληρής δουλειάς, που συνέπτυξα μέσα σε 5 δευτερόλεπτα».
«Συντονίσου» με τις μέσες -παγκόσμιες- τιμές αμοιβών
Με βάση επίσημα στοιχεία που δημοσιοποίησε για το έτος 2023 το Shillington School of Graphic Design στη Νέα Υόρκη, στις αγγλόφωνες χώρες του πλανήτη οι μέσες ωριαίες χρεώσεις με βάση το επίπεδο εμπειρίας ενός πιστοποιημένου freelancer γραφίστα, είναι οι εξής:
> 30 έως 35 $ για τους Juniors
> 45 έως 55 $ για τους Juniors-plus (*)
> 60 έως 80 $ για τους Seniors
>100 έως 120 $ για τους Seniors-plus (*)
(*) Συνδυασμός ετών εργασιακής εμπειρίας και ποιότητας portfolio.
Οι παραπάνω τιμές δεν είναι τίποτε περισσότερο ή τίποτε λιγότερο από έναν μπούσουλα. Εσύ, υπολόγισε τα δολάρια σε ευρώ, «κόψε» και ένα 10% λόγω... Ελλάδας, και βγάλε τη μίνιμουμ μέση τιμή που μπορείς να ζητάς ανά πρότζεκτ και πελάτη.
Αλλά έχε αυτό υπόψη: όσο συνεχίζεις να αυξάνεις τη φήμη και την πελατεία σου, μπορείς να ζητάς αμοιβές κατά βούληση.
Ωριαία χρέωση εναντίον αμοιβής βάσει συνολικού έργου: τι είναι προτιμότερο;
Κατά κανόνα, οι ωριαίες χρεώσεις γραφικής σχεδίασης είναι μια χρήσιμη προσέγγιση οικονομικής προσφοράς όταν εργάζεσαι για κατασκευή ιστοσελίδας ηλεκτρονικού εμπορίου ή για «τυποποιημένη» σελιδοποίηση έντυπων βιβλίων και εγχειριδίων.
Για περισσότερο δημιουργικές δουλειές και πολυσχιδή πρότζεκτ προβολής και επικοινωνίας (από εταιρικές ταυτότητες έως περιοδικά και από διαφημιστικές καταχωρήσεις έως καμπάνιες), η κοστολόγηση είναι αρκετά πιο «μπελαλίδικη» υπόθεση. Φυσικά θα μετρήσεις την καλλιτεχνική σου δύναμη, φυσικά θα υπολογίσεις και τον συνολικό χρόνο που θα δαπανήσεις. Ωστόσο, μια σοφή επιλογή είναι να εκμαιεύσεις εξαρχής τι ποσό έχει προϋπολογίσει να διαθέσει ο πελάτης. Στη συνέχεια, εξηγείς τι είδους υπηρεσίες μπορείς να προσφέρεις με αυτή την τιμή. Αν ψάχνει για επιπλέον υπηρεσίες, τόνισέ του ότι αυτό θα κοστίσει περισσότερο, ειδικά εάν ο πελάτης αναζητά μια αληθινά ιδιαίτερη γραφιστική προσέγγιση, η οποία απαιτεί υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία και δεξιότητες.
Απόφυγε τα συνήθη λάθη κατά τον καθορισμό μιας αμοιβής για γραφιστικά έργα
> Μην χρεώνεις χαμηλά για να παραμείνεις ανταγωνιστικός
Με το να πάρεις μια δουλειά για την οποία θα πληρωθείς ένα ποσό που δεν θα καλύπτει τη βασική ωριαία χρέωση, μειώνεις αυτόματα την καλλιτεχνική σου υπόληψη (μαζί και όλων των συναδέλφων γραφιστών), συν ότι πρέπει να υπολογίσεις τις κρατήσεις της εφορίας, την ασφάλισή σου και, πιθανώς, το νοίκι του γραφείου σου ή το δάνειο για τον εξοπλισμό σου.
Ένα έξυπνο κόλπο για να αποφύγεις να μπαίνεις «μέσα» είναι να υπολογίζεις την αμοιβή σου ως εξής: στο καθαρό ποσό που θέλεις να πάρεις, πρόσθεσε 20 έως 30% για φόρους και άλλο ένα 10% για αποταμίευση.
> Μην ξεχνάς να ζητάς οπωσδήποτε προκαταβολή
(20 έως και 50%):
Σε έναν κόσμο γεμάτο εκμετάλλευση, υπάρχουν πολλοί πελάτες, οι οποίοι, αφού παραδώσεις τη δουλειά μπορεί να καθυστερήσουν υπερβολικά να σε εξοφλήσουν ή ακόμη και αρνηθούν να σε πληρώσουν εντέλει, βρίσκοντας χίλιες-δυό δικαιολογίες. Με μια προκαταβολή στην τσέπη, τουλάχιστον θα έχεις εξασφαλίσει το κόστος σου…
> Μην παραβλέψεις στην προσφορά σου να εξετάσεις ακόμη και την... χιλιομετρική απόσταση του πελάτη από την έδρα σου:
Μολονότι οι περισσότερες εργασίες σε επίπεδα προσχεδίων ή και τελικής έγκρισης μακετών αποστέλλονται στον πελάτη διαδικτυακά, εντούτοις είναι βέβαιο ότι θα χρειαστεί να επισκεφθείς πολλές φορές τον πελάτη για διορθώσεις, συμφωνίες και άλλες διευθετήσεις διά ζώσης. Υπάρχουν πελάτες σχετικά δίπλα σου, αλλά υπάρχουν και πελάτες που έχουν την έδρα τους σε αποστάσεις που ξεπερνούν τα 50 ή και 100 χιλιόμετρα (πήγαιν’ έλα). Σε τέτοιες περιπτώσεις, μόνο και μόνο το κόστος μετακινήσεων μπορεί να ψαλιδίσει την καθαρή αμοιβή σου κατά πολύ.
> Μην αμελείς το ρητό «εάν δεν παινέψεις το σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει»:
Οι freelancer γραφίστες που απαιτούν να αμείβονται όσο αξίζει η δουλειά τους δεν βοηθούν μόνο την τσέπη τους, αλλά υποστηρίζουν και τιμούν τη δουλειά όλων των άλλων συναδέλφων. Και όσο περισσότεροι γραφίστες αποκτούν μεγαλύτερη δύναμη να ορίζουν πιο δίκαιες αμοιβές, τόσο πιο ευοίωνο θα μετατρέπεται το μελλοντικό τοπίο για τους δημιουργικούς σχεδιαστές.