Οδύσσεια | Creative

Ο αλαζόνας δημιουργός,

το αναλώσιμο πιόνι &

ο πολυμήχανος μαχητής

στη σύγχρονη Οδύσσεια της γραφιστικής τέχνης

Ποια πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά

ενός γραφίστα που θέλει να επιβιώσει

σε μια εποχή που κατακλύζεται

από την κερδοσκοπία

και απειλείται από την τεχνητή νοημοσύνη;

Η έμπνευση (και η λύση) έρχεται

από τον Όμηρο...

Ο Οδυσσέας, ο μυθικός στρατηγός που χρησιμοποίησε άπειρα τεχνάσματα για να νικηθεί η Τροία και να επιβιώσει ο ίδιος κατά την μακρόχρονη περιπέτειά του στη θάλασσα, δεν αναφέρεται από τον Όμηρο μόνο ως πολυμήχανος. Και στα δύο κλασικά έπη του (Ιλιάδα και Οδύσσεια) ο ραψωδός χρησιμοποιεί για τον Οδυσσέα κι άλλους κολακευτικούς χαρακτηρισμούς, όπως: καρτερικός, πολύβουλος, πολύτροπος, σοφός, έμπειρος, φιλαίτερος, ευσεβής, συνεπής, γενναίος, ηθικός.

Με αυτά τα πνευματικά, ψυχικά και σωματικά γνωρίσματα, ο Οδυσσέας έφτασε μέχρι τον Άδη και βγήκε ζωντανός ξεφεύγοντας από τους άγριους Λαιστρυγόνες, τυφλώνοντας τον γιγαντιαίο Κύκλωπα, γλιτώνοντας από τα μάγια των Σειρήνων, ξεγλιστρώντας μέσα από τα χέρια της Σκύλλας και της Χάρυβδης, μένοντας όρθιος από τις καταιγίδες του Δία και τα θεόρατα κύματα του Ποσειδώνα, επιβιώνοντας με νύχια και δόντια πάνω σε μια σχεδία, και εξοντώνοντας εντέλει τους μνηστήρες της γυναίκας του -τους καταπατητές της εστίας του.

Σε κάθε περίσταση, ο Οδυσσέας ήταν ο άνθρωπος που ήξερε να βρίσκει τη σίγουρη λύση, κάθε φορά που ο ίδιος ή οι συμμαχητές του βρίσκονται σε αδιέξοδο ή αντιμετωπίζουν ένα δισεπίλυτο πρόβλημα.

.................................................

Μετά από αυτό το «επικό» εισαγωγικό, μεταφέρω την ιστορία στην πραγματικότητα που βιώνει ένας γραφίστας (άνδρας ή γυναίκα) σήμερα, μιας και πιστεύω ότι ο παγκόσμιος κλάδος ζει εποχές και καταστάσεις που θυμίζουν την κλασική Οδύσσεια.

Η αλήθεια είναι αυτή: η προσπάθεια που χρειάζεται να καταβάλει ένας γραφίστας σήμερα (σε μια δεινή περίοδο για κάθε ανθρωποκεντρική τέχνη εν γένει) για να αντιτάξει τις κλασικές αξίες του απέναντι στην λαίλαπα της αυτοματοποίησης και του φτηνού αναμασήματος που προσφέρουν απλόχερα τα ρομπότ, ξεπερνούν τους πάντες -ακόμη και τους γραφίστες που θεωρούν εαυτόν ως «μέγα» δημιουργό των πάντων, πόσω μάλλον εκείνους που αποτελούν τα πιο «ταπεινά» πιόνια στη σκακιέρα της γραφιστικής παραγωγής.

Υπάρχει λύση; Και αν υπάρχει, πώς τη βρίσκει κανείς;

Οι 12 θεμελιώδεις αρετές

που οφείλει να έχει

ένας σύγχρονος Οδυσσέας της γραφιστικής

Ευστροφία

Διαλλακτικότητα

Αισθητική

Η μεγάλη αξία ενός γραφίστα έγκειται στην ικανότητά του να συνδέει αρμονικά τα λειτουργικά και διακοσμητικά στοιχεία, προσφέροντας στον πελάτη το μέγιστο αποτέλεσμα εμπορικής απόδοσης και υψηλής αισθητικής. Χρειάζεται όμως κι ένα κοφτερό μυαλό, ούτως ώστε να ελίσσεται δημιουργικά ανάλογα με τις προκλήσεις των ποικιλόμορφων έργων που αναλαμβάνει. Εξίσου απαραίτητο είναι να κατανοεί και να τηρεί τις απαιτήσεις της αγοράς, να προσδιορίζει επαρκώς τη διαδικασία σκέψης του πελάτη, καθώς και να ορίζει με επιδεξιότητα τις τεχνικές λεπτομέρειες και τις αισθητικές βελτιώσεις που θα κάνουν τη διαφορά στο ζητούμενο πρότζεκτ.

Αυτές οι εγκεφαλικές, πρακτικές και καλλιτεχνικές δεξιότητες είναι ζωτικής σημασίας για τον ίδιο τον γραφίστα αλλά και για λογαριασμό των πελατών του.

Διείσδυση

Ανάλυση

Κρίση

Ένα άλλο κριτήριο υψηλής νοημοσύνης για έναν γραφίστα, αποκαλύπτεται από τη στάση του τη στιγμή που πρόκειται να αναλάβει ένα έργο. Η κριτική σκέψη, η αναλυτική ματιά και η διεισδυτική αντίληψη τον βοηθούν να καταβάλλει λιγότερη προσπάθεια κατανόησης όταν παραλαμβάνει το πρώτο brief από τον πελάτη, χωρίς να αφήνει μετέωρες απορίες εκατέρωθεν.

Συμβαίνει συχνά σε έναν γραφίστα, ο οποίος δεν έχει κατανοήσει πλήρως τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του πελάτη από το πρώτο ραντεβού ενημέρωσης, να πελαγοδρομεί μεταξύ λάθος προσχεδίων και ασταθούς εμπιστοσύνης από τον πελάτη. Είναι αυτό κάτι, που απαιτεί μακρά γραφιστική εμπειρία; Όχι, είναι απλά ζήτημα αντίληψης. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι όσοι γραφίστες παρακάμπτουν το αρχικό στάδιο κατανόησης του πρότζεκτ που θα αναλάβουν, σχεδόν πάντα καταλήγουν είτε να δουλεύουν πολλαπλάσια, είτε να μην πετύχουν ποτέ το στόχο. Εντέλει, «καίγονται» εγκεφαλικά και σωματικά, και ακυρώνονται από τον υποψήφιο πελάτη, ακόμη και όταν η οικονομική προσφορά τους είναι εξαιρετικά δελεαστική.

Δημιουργικότητα

Δεξιότητα

Συναντίληψη

Η έμφυτη δημιουργικότητα σε συνδυασμό με την άριστη τεχνική κατάρτιση και ένα πνεύμα που κατανοεί εις βάθος τις απαιτήσεις του υψηλού ανταγωνισμού, αποτελεί για κάθε γραφίστα τους οδηγούς της επαγγελματικής του πορείας. Αυτά τα τρία μαζί (δημιουργικότητα, δεξιότητα, συναντίληψη) δημιουργούν έναν σωρευτικό κυματισμό, που σχεδόν πάντα έχει ευεργετικό αντίκτυπο για την ανέλιξη ενός γραφίστα.

Φυσικά, όπως και με κάθε άλλο επάγγελμα, θα υπάρχουν δημιουργικές ασυμφωνίες, τεχνικές διενέξεις και αντιληπτικές αστάθειες, ωστόσο, αυτές οι ίδιες οι διαφορές θα βοηθήσουν προς την κατεύθυνση ενός πιο εξέχοντα στόχου, δηλαδή την τελική διαμόρφωση ενός αξιοζήλευτου γραφιστικού έργου. Η επιμονή και η συνέπεια στο σχεδιασμό ήταν πάντα συνώνυμη με το χαρακτήρα ενός καλού γραφίστα. Μόνο που στις μέρες μας, πρέπει να προσθέσει και μερικές ακόμη αρετές, οι οποίες παρατίθενται παρακάτω:

Ηθική

Πειθώ

Συνέπεια

Τον τελευταίο καιρό παρατηρείται αύξηση της ζήτησης για ταχύτερες και φθηνότερες γραφιστικές παραγωγές. Η τεχνητή νοημοσύνη δείχνει να επιβάλλει νέους κανόνες στο «παιχνίδι» της παγκόσμιας γραφιστικής βιομηχανίας (και όχι μόνο), και είναι αναπόφευκτο για έναν αυθεντικό επαγγελματία -που διαθέτει τα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά- όχι μόνο να ανταγωνιστεί, αλλά ούτε καν να επιβιώσει.

Πλέον, οι εταιρείες που ασχολούνται με τη διαφήμιση, το μάρκετινγκ, τις εκδόσεις και την παραγωγή προϊόντων ή υπηρεσιών, απαιτούν όχι μόνο μειωμένο χρόνο γραφιστικής εκτέλεσης για μια δημιουργική ιδέα, αλλά και μια πρωτόγνωρα ανήθικη ανέχεια στην έλλειψη της ίδιας της δημιουργικότητας!

Το τέρας της ΑΙ, μπορεί να «δημιουργήσει»:

Ένα λογότυπο μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα.

Ένα πολυσέλιδο περιοδικό μέσα σε μια μέρα.

Μια μπροσούρα σε δέκα λεπτά.

Μια ιστοσελίδα, σε πέντε λεπτά.

Όλα, εντελώς δωρεάν.

> Η άψογη εργασιακή ηθική θεωρείται συχνά ως η θεμελιώδης βάση για την εμπιστοσύνη ενός πελάτη προς έναν γραφίστα -συν ένα κοφτερό μυαλό. Ακόμη και όταν το ίδιο το γραφιστικό έργο είναι απαράμιλλης γοητείας, η προσωπική ηθική του καλλιτέχνη-σχεδιαστή δημιουργεί από μόνη της πολύ πιο δυνατές και σφιχτά οχυρωμένες επαγγελματικές σχέσεις, ξεκινώντας έτσι μια αλυσίδα θετικών γεγονότων που συγκρατούν τα πάντα. Ο ηθικός γραφίστας τείνει να λάμπει πιο ορατά, ειδικά από τη σκοπιά του πελάτη, οδηγώντας τον να ανοίξει περισσότερο σταθερούς και βιώσιμους δρόμους εμπιστοσύνης, επικοινωνίας και συνεργασίας.

> Η πειθώ είναι ένα ακόμη ισχυρό όπλο στη φαρέτρα ενός ευφυούς γραφίστα, το οποίο είναι ανεξερεύνητο σε εξωγενές μηχανικό επίπεδο. Τα ρομπότ δεν μπορούν να κατανοήσουν την έννοια της πειθούς, της διαπραγμάτευσης και του συγχρωτισμού με άλλα όντα, τα οποία εστιάζουν σε έναν κοινό σκοπό. Μέσω της δύναμης της πειθούς, ο έξυπνος γραφίστας θα βρίσκεται πάντα στον πυρήνα του ανθρωποκεντρικού σχεδιασμού κάθε επιχείρησης.

> Η συνέπεια είναι το κλειδί για το επόμενο κατώφλι. Ξεκινώντας από το προσχέδιο και καταλήγοντας σε όλα τα επόμενα βήματα ολοκλήρωσης ενός γραφιστικού έργου, σε κάθε σκαλί, ο γραφίστας πρέπει να είναι εκεί για να «ακούει».

Υπάρχουν γραφίστες που τείνουν να θεωρούν τον εαυτό τους ως μέγα δημιουργό των πάντων και υπάρχουν γραφίστες που θεωρούν τον εαυτό τους ως ένα πιόνι στην σκακιέρα του πελάτη.

Στην πραγματικότητα, κανείς από τις δυο κατηγορίες δεν έχει μέλλον -ο ένας επιβάλλεται αλαζονικά ο άλλος πειθαρχεί υπομονετικά. Στην εποχή που τα ρομπότ μπορούν να παρέχουν «ταχυδακτυλουργικές» υπηρεσίες φτηνά και γρήγορα, και οι δύο αυτοί τύποι γραφιστών θεωρούνται περιττοί από την αγορά.

Όμως, ανάμεσα στους δύο παραπάνω τύπους γραφιστών, υπάρχουν και εκείνοι οι οποίοι διαθέτουν μια πολυμήχανη νοημοσύνη, που τους δίνει τη δυνατότητα όχι μόνο να αφουγκράζονται τα πάντα γύρω τους, αλλά και να κρατούν τα ηνία της επιβίωσής τους στα χέρια τους. Και υπάρχει αρκετός χώρος για να αναπτυχθούν και να νικήσουν την τεχνητή νοημοσύνη σε όλα τα τρωτά της σημεία.