ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΣΚΕΨΗΣ & ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΓΡΑΦΙΣΤΕΣ
Η θεαματική επιστροφή
στις ρίζες
της γραφιστικής
τέχνης
Τέσσερις «γκουρού» της γραφιστικής καλλιτεχνίας φανερώνουν το πολλά υποσχόμενο μέλλον του χειροποίητου σχεδιασμού σε ένα αβέβαιο παρόν ψηφιακού εκφυλισμού.
100 χρόνια μετά την έλευση του μοντερνισμού στην τέχνη και στον πολιτισμό, η τεχνολογία κυριαρχεί σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής μας (και ειδικότερα στον γραφιστικό σχεδιασμό). Και ενώ αυτό μπορεί να φαίνεται υπέροχο στην πράξη –χάρη στις ευκολίες που παρέχει η τεχνολογία για κάθε γραφίστα-, εντούτοις, δημιουργικά μιλώντας, έχουμε φτάσει σε έναν κρίσιμο σημείο καμπής.
Μέσα στα αισθητικά κύτταρα κάθε σύγχρονου σχεδιαστή κρύβεται ένα πανάρχαιο εγγενές χαρακτηριστικό, εκείνο το οποίο οδήγησε τους πρώτους «καλλιτέχνες» της ανθρωπότητας να ζωγραφίζουν τις σπηλιές, να δημιουργούν ...γραμματοσειρές στην πέτρα και στον πάπυρο, κατόπιν να καλλιγραφούν και να εικονογραφούν σε χαρτί, αργότερα να εφεύρουν την τυπογραφία, και προοδευτικά να καινοτομούν φτιάχνοντας γελοιογραφίες και κόμικς, κολλάζ και μακέτες, εικαστικές ανατροπές και γραφιστικούς νεωτερισμούς -όλα αυτά με το χέρι τους.
Λοιπόν, όσο κι αν σου φανεί παράδοξο, σήμερα, στην εποχή του αυτοματισμού και της εξελιγμένης ψηφιακής τεχνολογίας, υπάρχουν πολλοί ανήσυχοι γραφίστες εκεί έξω, οι οποίοι επιμένουν σε μια ολική επαναφορά στις ρίζες του χειροποίητου σχεδιασμού, κόντρα στη δημιουργική στειρότητα της μηχανικής αισθητικής και της άψυχης τεχνητής νοημοσύνης.
Τέσσερις από αυτούς είναι οι εμπνευστές, οι οποίοι οδηγούν ένα μεγάλο μέρος της παγκόσμιας βιομηχανίας επικοινωνίας και προβολής να επενδύσει με «κλειστά μάτια» στους δημιουργούς χειροποίητης γραφιστικής τέχνης.
Μάθε γιατί αξίζει να επιλέξεις κι εσύ μια τέτοια διαδρομή.
Η χρυσή επιλογή
στο μελλοντικό «χρηματιστήριο»
της γραφιστικής
δεν είναι η ΑΙ,
αλλά ο χειροποίητος σχεδιασμός
Κορυφαίο δείγμα χειροποίητης γραφιστικής δεξιοτεχνίας αποτελούν τα έργα του Stefan Sagmeister, ο οποίος βρίσκεται στην πρωτοπορία της ανθρωπιστικής προσέγγισης του γραφιστικού σχεδιασμού του μέλλοντος.
«Η έλευση των υπολογιστών και των προγραμμάτων σχεδίασης, οδήγησε τον δημιουργό να αναλώνει τα κύτταρα του εγκεφάλου του σε χαώδη “κλικ”, μόνο με την υποστήριξη του ενός δακτύλου, καταστρέφοντας στην πράξη την πολλαπλή ικανότητά του να σκέφτεται και να δρα σφαιρικά και πολυποίκιλα. Ταυτόχρονα, η τεχνολογία αφαίρεσε την πιο ουσιώδη φύση του σχεδιαστή: να πλάθει, να διαμορφώνει και να αγγίζει τα έργα του. Να ζει μαζί τους, να “μυρίζει”, να “αναπνέει” την υφή τους -το χαρτί, το μολύβι, το μελάνι», λέει ο Stefan σε συνέντευξή του στο The Talks.
Ο εικαστικός καλλιτέχνης, και εμμονικός λάτρης της τυπογραφίας,
Job Wouters (Letman), θρηνεί για την παρακμή των παραδοσιακών γραφιστικών πρακτικών στην αυτοέκφραση: «Σε έναν κόσμο όπου η χειρωνακτική τέχνη αντικαθίσταται όλο και περισσότερο από την ψηφιακή τεχνική, βρίσκω την αρχέγονη φύση της καλλιγραφίας ή του κολλάζ συναρπαστική. Οι περισσότεροι σύγχρονοι γραφίστες αποκτούν δεξιότητες μέσα από έναν υπολογιστή, αλλά όσο εγκλωβίζονται σ’ αυτό το “κουτί”, περιορίζουν σταδιακά την οξύνοιά τους, εκφυλίζοντας παράλληλα τις απεριόριστες δυνατότητες των χεριών τους και των αισθήσεών τους».
Ο γραφίστας Anthony Burrill, έπειτα από χρόνια «καλωδιωμένης» εργασίας, επιδιώκει σήμερα να αναβιώσει τη φύση της χειροποίητης δημιουργικής διαδικασίας. Ο ίδιος λέει σε συνέντευξή του στο Smashing Magazine: «Δεν είναι πια τόσο ικανοποιητικό να κάνω πράγματα στην οθόνη. Προτιμώ τη μακρά διαδικασία της σωματικής επαφής με φυσικά υλικά, με τα σχέδιά μου να αποτελούν για μένα την πιο όμορφη εκδήλωση μιας αφήγησης για την οποία έχω τον πλήρη έλεγχο –ακόμη και όταν υπάρχουν ατέλειες, λατρεύω τις ατέλειες σε ένα χειροποίητο γραφιστικό έργο: είναι τόσο εύκολο να κάνεις τα πράγματα να φαίνονται τέλεια στην οθόνη, όμως όταν μια δουλειά είναι χειροποίητη, ιντριγκάρει πολύ περισσότερο τους θεατές των έργων μου. Το να φτιάχνω πράγματα με το χέρι, μου δίνει μια κατανόηση της μορφής, του μεγέθους, της κατασκευής και του χρώματος, κάτι που είναι απαραίτητο για έναν εντελώς πρωτότυπο σχεδιασμό».
Η εικονογράφος και εικαστική καλλιτέχνιδα Sarah Illenberger,
γράφει στο site της: «Η γοητεία της εργασίας με το χέρι έχει να κάνει με την ηδονή. Ξοδεύω εκατοντάδες ώρες δουλεύοντας με το χέρι πάνω στα περίπλοκα χάρτινα γλυπτά και τις εικονογραφήσεις μου, παρακάμπτοντας εντελώς την παθητική επίδρασή μου με τον υπολογιστή, επειδή ανακάλυψα ότι με περιορίζει δημιουργικά και μου στερεί την αίσθηση της απόλαυσης. Ο χειροποίητος σχεδιασμός κινητοποιεί ολόκληρο το “είναι” μου με φυσικό τρόπο, δημιουργώντας μια άμεση αλληλεπίδραση μεταξύ του έργου μου και του κοινού στο οποίο απευθύνεται».
Ανακαλύπτοντας
εκ νέου τα ...χέρια σου,
αποκτάς ένα ισχυρό προβάδισμα
στην γραφιστική σου καριέρα.
Το μέλλον του χειροποίητου σχεδιασμού δεν αφορά απλώς μια «αμυντική» προσέγγιση της αισθητικής ενάντια στην επερχόμενη λαίλαπα της τεχνητής νοημοσύνης. Πρόκειται για μια γραφιστική τάση, η οποία προάγει την ποιότητα, τη δεξιοτεχνία και την καινοτομία. Ουσιαστικά, ανακαλύπτουμε ξανά τα χέρια μας ως εργαλεία, καθιστώντας μας ενεργούς συμμετέχοντες στον γραφιστικό σχεδιασμό του μέλλοντος.