ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΣΚΕΨΗΣ & ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΓΡΑΦΙΣΤΕΣ
«Είμαι κι εγώ
κριέτιβ*»!
Ο βετεράνος γραφιστικός καλλιτέχνης Γιάννης Απέργης
αναπολεί, συμβουλεύει και εξακολουθεί να δημιουργεί με πάθος
πάνω στην Τέχνη που αγάπησε πολύ.
Υπάρχουν στιγμές που λυγίζω.
Αλλά είμαι ακόμα εδώ και συνεχίζω,
γιατί είναι τόσο μεγάλη η αγάπη μου
για αυτό το δημιουργικό επάγγελμα,
που δεν φοβάμαι τίποτα!
«Θα γίνω γραφίστας!»
Έτσι απάντησα στην ερώτηση της μητέρας μου για το τι σκοπεύω να κάνω μετά τα απογοητευτικά αποτελέσματα μου στις πανελλήνιες εξετάσεις του 1982. Εκείνη εμφανώς απογοητευμένη από εμένα, επέμενε να διαβάσω και να ξαναδώσω την επόμενη χρονιά, μη μπορώντας να δεχθεί ότι το καμάρι της θα έμενε εκτός από τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Η διαφωνία έγινε καυγάς, ώσπου τελικά το αποδέχτηκε, βάζοντας όμως ένα σκληρό όρο: θα πρέπει ταυτόχρονα να δουλεύω για να πληρώνω την ιδιωτική σχολή που θα παρακολουθούσα (τότε δεν υπήρχαν κρατικές σχολές για γραφίστες).
Θυμάμαι το πόσο απελευθερωμένος αισθάνθηκα όταν πήρα στα χέρια μου το πρόγραμμα των μαθημάτων της σχολής, τον Σεπτέμβριο που ακολούθησε.
Μαθήματα όπως ελεύθερο σχέδιο, ιστορία της τέχνης, οπτική επικοινωνία, σχεδιασμός fonts, κλπ, κλπ. Ζούσα ένα όνειρο και μόνο που σκεφτόμουν ότι θα μου δινόταν και μένα η ευκαιρία να σχεδιάζω παρόμοια με όλα αυτά που θαύμαζα, τα εξώφυλλα των Floyd και των Cure, το περιοδικό The Face του Nick Logan με το κασέ του Neville Brody, το logo του MTV.
Πράγματι η χαρά μου έγινε ενθουσιασμός γιατί αυτό που ήταν το χόμπι μου και η ξεκούραση μου προηγουμένως, γινόταν η κύρια ενασχόληση μου σιγά-σιγά. Οι φιλίες και η συνύπαρξη με άτομα που κουβάλαγαν την ίδια «βίδα» με εμένα και είχαν παρόμοιες φιλοδοξίες, αλλά και με καθηγητές που οι περισσότεροι μιλούσαν στη ψυχή μου, άνοιγαν καινούργιους δρόμους στο μυαλό μου και με πήγαιναν σε χώρους που πίστευα ότι υπήρχαν μόνο στα όνειρα μου. Αισθανόμουν ότι για πρώτη φορά το καινούργιο κοστούμι ήταν ραμμένο στα μέτρα μου και δεν πάσχιζα να μπω σε δανεικό. Άνθιζα.
Οκτώ χρόνια μετά, αφού είχα τελειώσει τη σχολή και έχω ξεκινήσει να δουλεύω σε εταιρίες, η τύχη το θέλησε και μεταπήδησα σε μια –τότε- μικρομεσαία διαφημιστική.
Κάτι το κλίμα και η αισθητική των γραφείων, κάτι τα θετικά vibes των ανθρώπων που συνάντησα, με τράβηξαν και πήγα. Προσλήφθηκα σαν visualizer. Τότε ακόμα υπήρχαν καλλιτέχνες που ζωγράφιζαν τις ιδέες για τα σενάρια σε storyboards και των καταχωρίσεων στον Τύπο, για να γίνουν προσχέδια και να παρουσιαστούν στον πελάτη ώστε να αποφασίσει. Και εγώ «το είχα» αυτό. Εκεί λοιπόν συνάντησα έναν μαγικό κόσμο. Στα μάτια ενός νέου ανθρώπου με μεγάλα όνειρα και φιλοδοξίες (που όμως δεν πίστευε και πολύ ότι θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν) συνάντησα μια ομάδα δημιουργικών ανθρώπων, που τότε στηνόταν και ολοένα μεγάλωνε, μια ατμόσφαιρα δημιουργικότητας που τροφοδοτούσε μια εταιρεία με οξυγόνο και που μας έσπρωχνε διαρκώς να βρούμε τον πιο απροσδόκητο και διαφορετικό δρόμο για τις Big Ideas. Και… κολύμπησα.
Γρήγορα άφησα τους μαρκαδόρους, έγινα art director, βρήκα τους συνεργάτες μου κειμενογράφους και έζησα μια μαγική περίοδο. Κερδισμένα spec, βραβεία δημιουργικότητας σε όλα τα φεστιβάλ διαφήμισης Ελλάδας και εξωτερικού, πολλά χρήματα, πολλά ταξίδια, τίτλοι, διακρίσεις, γνωριμίες αλλά και εξαντλητική δουλειά. Εκεί έμεινα δώδεκα χρόνια και έφυγα σαν creative director.
Όταν η εταιρία μεγάλωσε πολύ και «χάλασε», περιπλανήθηκα σε ανταγωνιστικές, μικρές και μεγάλες διαφημιστικές (και στο freelancing για κάποιες περιόδους), αλλά πουθενά δεν έμενα για πολύ καιρό. Πάντα κάτι μου έφταιγε.
Δεν θα αρνηθώ ότι και σε αυτή τη περίοδο υπήρχαν κάποιες χαρές και επιτυχίες, αλλά πάντα κάπου εγώ, κάπου οι παραξενιές μου και κάπου οι παραξενιές των άλλων το χάλαγαν. Και έτσι πριν από δεκαεφτά χρόνια άνοιξα το δικό μου γραφείο (το ονόμασα «Freedom» για ευνόητους λόγους -τώρα πια χρησιμοποιώ απλά το όνομα μου). Από τότε και μόνο με ένα διάλειμμα μικρό σχετικά (με γονάτισαν τα capital controls) εργάζομαι εκεί.
Η επιδίωξη μου είναι να δουλεύω με δικούς μου πελάτες, αλλά τελευταία έχω ξεκινήσει ξανά και συνεργασίες με διαφημιστικές -σαν freelancer- όταν με χρειάζονται. Φυσικά βιώνω κι εγώ την χαμηλή προσφορά projects, χαμηλές αμοιβές λόγω χαμηλών budget, τεράστιο ανταγωνισμό, δύσκολες οικονομικές συνθήκες στη χώρα, κοσμογονικές αλλαγές στο κλάδο, όλες τις γνωστές δυσκολίες δηλαδή που ακούω ότι βιώνουν όλοι λίγο-πολύ οι συνάδελφοι.
Παρ’ όλα αυτά είμαι εδώ και συνεχίζω, ακόμα.
Αισθάνομαι τυχερός που μπορώ να παίρνω μερικές μικρές χαρές από δουλειές που προχωρούν και υλοποιούνται με επιτυχία, που δουλεύω με παλιούς και νέους συνεργάτες και που ακούω τα καλά λόγια των πελατών μου. Αλλά τα πράγματα μόνο ρόδινα δεν είναι. Κάθε μήνας είναι γολγοθάς για να βγει χωρίς να αφήσει συντρίμμια.
Βέβαια, αυτά τα χρόνια είχαν και πολλά «προχωρήματα» σε επαγγελματικό επίπεδο. Άφησα πίσω μου τις ευκολίες του δημιουργικού σε διαφημιστική που δεν ασχολιόταν με την τελική μακέτα, επειδή γιατί υπήρχε το στούντιο με τους γραφίστες, ή δεν μιλούσε με τον τυπογράφο γιατί υπήρχε ο παραγωγός της έντυπης.
Ευκολίες που δημιουργούσαν και μια υπεροψία, ότι εγώ είμαι μόνο για τις Big Ideas. Άρχισα να εκτιμώ τις μικρές δουλειές από μικρούς πελάτες (αν και αυτό πάντα συνέβαινε, τώρα ακόμα περισσότερο), αλλά και τις δουλειές για τα στριφνά προϊόντα που παλιά σνομπάραμε. Βελτιώθηκα αρκετά στα τεχνικά θέματα και καλυτέρεψα το θέμα της επικοινωνίας και με τους συνεργάτες μου. Εστίασα πια στο graphic design, πράγμα που παλαιότερα δεν γινόταν γιατί έκανα περισσότερο διαφήμιση (καταχωρίσεις, outdoor, τηλεόραση, κλπ.).
Και έτσι τώρα βρίσκω τη χαρά στο να σχεδιάζω λογότυπα, εταιρικές ταυτότητες, εταιρικά sites, αλλά και απλά posts για τα social media. Τελευταία μου μεγάλη αγάπη είναι ο σχεδιασμός συσκευασίας, ένας τομέας που δεν μου είχε τύχει να πολυασχοληθώ (εκτός από τη συσκευασία του Λουμίδη που είχα σχεδιάσει στα 90’s).
Τελευταία λοιπόν, χάρηκα πολύ κάποια τέτοια projects που δούλεψα. Επίσης βελτίωσα και τις κειμενογραφικές μου ικανότητες που πάντα τις «ψιλοείχα» (πετώντας τίτλους για τα εικαστικά που πρότεινα ή γράφοντας σεναριακές ιδέες για διαφημιστικά). Μέχρι και παραγωγή ραδιοφωνικών διαφημιστικών έκανα, σε σενάρια του γραφείου μου που κάναμε μαζί με μια συνεργάτιδα μου πριν μερικά χρόνια για διάφορους πελάτες. Και βέβαια πάντα παρακολουθώ τις εξελίξεις όσο μπορώ, με πειραματισμό. Για παράδειγμα έφτιαξα storyboards με AI image generators σε υποθετικά σενάρια δικά μου, δοκιμάζοντας τον τρόπο επικοινωνίας με τις μηχανές και τα όρια τους.
Νομίζω ότι αυτός είναι και ο τρόπος για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε:
Να ασχολούμαστε με περισσότερα πράγματα, να διευρύνουμε τον κύκλο των εργασιών μας, να είμαστε ανοικτοί στην εξέλιξη και να προσπαθούμε να δούμε πως μπορεί η μηχανή να δουλέψει για εμάς. Να ψάχνουμε συνεχώς το προσωπικό μας ύφος και το «απροσδόκητο». Να βάζουμε αγάπη σε ότι κάνουμε, ιδέα και ψυχή και στο πιο μικρό στικεράκι που φτιάχνουμε. Και να μην εξευτελίζουμε το επάγγελμα μας, δουλεύοντας δωρεάν σε spec και λοιπές πονηρές ιστορίες. Είναι σα να καίμε τα έπιπλα μας για να ζεσταθούμε -που έλεγε και μια ψυχή.
Φυσικά και υπάρχουν στιγμές που λυγίζω.
Που σκέφτομαι ότι δεν υπάρχει μέλλον και τέτοια, αλλά είμαι ακόμα εδώ και συνεχίζω, γιατί η αγάπη μου είναι μεγάλη για αυτό το επάγγελμα;/πάθος;/λειτούργημα;/χόμπι;/ασχολία; Όποια λέξη και να επιλέξετε νομίζω θα ισχύει.
Ταυτόχρονα με όλες τις υπόλοιπες.
Ο Γιάννης Απέργης ασχολείται με τη ζωγραφική, την conceptual art,
τη διαφήμιση, το graphic & web design και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η εικονογράφηση του άρθρου είναι από έργα του Γιάννη Απέργη.
Μπορείς να δεις όλη τη δημιουργική δουλειά του, εδώ.