Πτυχίο | Creative

Μπορεί ένα

«βαρύ» πτυχίο γραφιστικής

να λειτουργήσει

υπέρ σου

όταν κοντράρεσαι

στον στίβο της πραγματικής αγοράς

με κάποιον που έχει περισσότερο ταλέντο

αλλά κανένα πτυχίο

;

Δεν υπάρχει απόλυτο «Ναι», ούτε απόλυτο «Όχι» στο παραπάνω ερώτημα, επειδή εκτός από πτυχία ή -και- ταλέντο υπάρχει κάτι άλλο,

πολύ πιο θεμελιώδες (και γενεσιουργό)

που οδηγεί έναν γραφίστα σε καλλιτεχνική και επαγγελματική επιτυχία.

Ποιο είναι αυτό; Συνέχισε να διαβάζεις.

Η ιστορία έχει αποδείξει ότι ο γραφιστικός σχεδιασμός γεννήθηκε και αναπτύχθηκε ως μια εντελώς ριζοσπαστική καλλιτεχνική έκφραση, η οποία από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα άλλαξε ριζικά τον κόσμο, αναπτύσσοντας θεαματικά το εμπόριο, την κατανάλωση, την οικονομία και την κοινωνία ολόκληρη, επηρεάζοντας συθέμελα -ανά εποχή- τον τρόπο ζωής, τις τάσεις της μόδας, και, φυσικά, όλη τη βιομηχανία μαζικής ενημέρωσης.

Όσο κι αν ψάξεις να βρεις μια επιστήμη ή μια τέχνη που να έχει καταφέρει όλα τα παραπάνω -ταυτόχρονα- τα τελευταία 100 χρόνια, είναι βέβαιο ότι δεν θα τη βρεις.

Η γραφιστική δεν είναι επιστήμη, αλλά ούτε και απλή τέχνη.

Είναι κάτι πιο «μαγικό» απ’ αυτά

Κάθε γραφιστικός δημιουργός (του χθες, του σήμερα ή του αύριο), εκτός από μια έμφυτη ψυχική καλλιέργεια και εγγενή τάση για δημιουργία, απαιτείται να διαθέτει και μια εντελώς ιδιάζουσα θεμελιώδη ικανότητα: να αφουγκράζεται και να συλλαμβάνει τις νέες τάσεις και τις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας σε κάθε επίπεδο, επειδή αποτελεί τον πολύτιμο ενδιάμεσο κρίκο μεταξύ προϊόντος/υπηρεσίας/ενημέρωσης/επικοινωνίας και κοινού, επιφέροντας μια σχεδόν «μαγική» διέγερση του νου και έλξη στο συναίσθημα κάθε χρήστη. Γι’ αυτό και ο γραφιστικός σχεδιαστής καθοδηγείται πρώτα-πρώτα από το το προσωπικό του αισθητικό κριτήριο και το επικοινωνιακό ένστικτο που διαθέτει, συν το χάρισμα της πηγαίας έμπνευσης.

Και ερχόμαστε ξανά στο αρχικό ερώτημα: μπορούν αυτά τα πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός δημιουργικού γραφίστα, αφενός να διδαχθούν σε μια σχολή και, αφετέρου, να πιστοποιηθούν πάνω σε ένα «βαρύτιμο» μεταπτυχιακό δίπλωμα;

Ο κανόνας λέει ότι οι γραφίστες πρέπει να εκπαιδεύονται «ακαδημαϊκά» πάνω στις τεχνικές του ευρύτερου πεδίου τους, και παράλληλα να μην σταματούν ποτέ να εξελίσσονται πάνω στις νέες τεχνολογίες και τα σύγχρονα εργαλεία σχεδιασμού, μέσω της ανάλογης, πιστοποιημένης διδασκαλίας. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, ένας γραφίστας με Bachelor ή Master ιδιωτικής, δημόσιας ή εξ αποστάσεως εκπαίδευσης δεν θα είναι απαραίτητα καλύτερος γραφίστας -στην πράξη- από έναν άλλον συνάδελφό του χωρίς αυτά τα μεγαλόσχημα διπλώματα. Γιατί; Επειδή ο γραφιστικός σχεδιασμός, τόσο στην επιλογή ως σπουδή, όσο -κυρίως- στην επαγγελματική αποκατάσταση, διακατέχεται από εντελώς άλλα κριτήρια.

Στην πραγματική αγορά, ο γραφίστας που θα φτιάξει καριέρα είναι εκείνος που γνωρίζει καλά μέσα του γιατί επέλεξε να γίνει γραφίστας. Και, που μπορεί να το αποδείξει έμπρακτα, μέσα σε μια αρένα πολύ υψηλού (έως και... αιμοβόρου) ανταγωνισμού.

Όσοι γραφίστες έχουν περάσει πάνω από 20 ή 30 χρόνια επαγγελματικού βίου, είναι βέβαιο ότι έχουν συνεργαστεί ή συναναστραφεί με απίστευτα δημιουργικούς ανθρώπους σε κάθε τομέα της γραφιστικής τέχνης (μακετίστες-σελιδοποιούς, επεξεργαστές εικόνας, εικονογράφους, σχεδιαστές λογοτύπων και γραμματοσειρών, κλπ.), οι οποίοι ήταν αυτοδίδακτοι, γεννημένοι καλλιτέχνες της γραφιστικής, και που μάλιστα, ήταν οι έχοντες τον πρώτο και τελευταίο λόγο στην κλίμακα παραγωγής της πάλαι ποτέ κραταιάς ελληνικής βιομηχανίας της διαφήμισης και των εκδόσεων. Παράλληλα (και συν τω χρόνω), στα ίδια «μετερίζια» βρέθηκαν πάρα πολλοί νεότεροι γραφίστες με σπουδές και πτυχία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ιδιωτικής ή δημόσιας), οι οποίοι δεν ήξεραν πού παν’ τα τέσσερα όταν έπρεπε να κολυμπήσουν στα βαθιά, και, που φυσικά, τους ξέρασε το κύμα μέσα σε λίγο καιρό. Αυτό όμως που πρέπει να μας απασχολεί περισσότερο, είναι το γεγονός ότι υπάρχουν πλέον πολλοί περισσότεροι νέοι γραφίστες στις μέρες μας, που παρ’ όλα τα μετεκπαιδευτικά τους διπλώματα και το υπέροχο πτυχιακό portfolio που δημιούργησαν στις σχολές, θα προσπαθούν απεγνωσμένα ακόμη και μετά τα 30 τους να βρουν την άκρη του νήματος που θα τους οδηγήσει στη λεωφόρο μιας καριέρας γραφίστα.

Το πρόβλημα με τα πτυχία γραφιστικής στην ελληνική πραγματικότητα

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η απόκτηση ενός διετούς -ή, σπανίως τριετούς- επαγγελματικού διπλώματος θα ήταν αρκετή για να πληροί τις προϋποθέσεις κατά την υποβολή αίτησης για μια κενή θέση γραφίστα -με τις περισσότερες εργασιακές ευκαιρίες να προσφέρονται από μεγάλες ή μικρότερες διαφημιστικές εταιρείες (και όχι από εκδοτικές επιχειρήσεις ΜΜΕ). Ήταν η εποχή, που η γραφιστική θεωρείτο πλέον λιγότερο ως «μαστοριά» και περισσότερο ως Εμπορική Τέχνη.

Αλλά την τελευταία δεκαετία, το «γραφιστιλίκι» πνέει τα λοίσθια ως αυθεντική καλλιτεχνική έκφραση της οπτικής επικοινωνίας, έχοντας μεταμορφωθεί σε μέσο υλοποίησης των... αποϋλοποιημένων ψηφιακών πολυμέσων. Γι’ αυτό και η ανεργία στον κλάδο τραβά την ανηφόρα.

Κι όμως, στη σημερινή, ζοφερή εποχή του επαγγέλματος, τα πτυχία γραφιστικής εξακολουθούν να «μοιράζονται» με τις χούφτες από τις σχολές, τα κολλέγια και τα εξ αποστάσεως (!) μαθήματα. Αλλά στην ουσία πωλούνται σαν φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Όχι μόνο επειδή το πραγματικό κόστος των διδάκτρων για μια τριετή -plus- φοίτηση μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τα 20.000€, αλλά κυρίως επειδή «...η λαμπρή σταδιοδρομία στον υπέροχο κόσμο της γραφιστικής δημιουργίας (sic)», είναι μια ουτοπία.

Δεν διαφωνεί κανείς ότι η πολυετής εκπαίδευση πάνω στις εφαρμογές της παραδοσιακής ή εξελιγμένης γραφιστικής τέχνης (έντυπη ή ψηφιακή, στατική ή κινούμενη, μονοδιάστατη ή τρισδιάστατη), μπορεί -υπό προϋποθέσεις- να καθιστά κάθε ταλαντούχο διπλωματούχο απόφοιτο, άριστο γνώστη του αντικειμένου. Αλλά μετά την απόκτηση του πολυπόθητου πτυχίου, πόσο καλύτερο θα είναι το επαγγελματικό του μέλλον στην Ελλάδα του σήμερα, συγκριτικά με έναν (επίσης ταλαντούχο) γραφίστα χωρίς πτυχίο;

Εκτός μερικών εξαιρέσεων, η πλειοψηφία των διπλωματούχων γραφιστών βιώνει αυτό:

>>> Ψάχνοντας απεγνωσμένα για μισθωτή εργασία ως γραφίστας στην ελληνική αγορά σήμερα, κάθε υποψήφιος πελάτης, εν πρώτοις θα σε συγχαρεί πολύ για τα πιστοποιημένα τεχνικά προσόντα σου με βάση το «δαφνοφόρο» σε πολλαπλά μετακπαιδευτικά επίπεδα πτυχίο σου. Αλλά μετά θα συμβούν δυο πράγματα: ή θα μπεις στη «γαλέρα» της εταιρείας του για να τραβάς το πιο βαρύ κουπί ή θα σου ανακοινώσει ότι η θέση γραφίστα που ζητά δεν συνάδει καθόλου με τα οικονομοτεχνικά κριτήρια προεπιλογής ενός τυπικού υπαλλήλου.. γραφείου.

>>> Στην περίπτωση δε του διπλωματούχου γραφίστα, ο οποίος σκέφεται να εργαστεί ως freelancer, τα πράγματα είναι ακόμη πιο «ωμά»: κανείς πελάτης δεν θα μπει στον κόπο να σε ανταμείψει για τα πτυχία σου, παρά μόνο για τη δουλειά που μπορείς να του προσφέρεις –στον πιο γρήγορο χρόνο με το ελάχιστο κόστος, ανεξαρτήτως της αισθητικής προσέγγισής σου και της δημιουργικής σου καινοτομίας.

Στην εποχή της αποϋλοποίησης της επικοινωνίας, του μάρκετινγκ και της ενημέρωσης, η λύση στη ρίζα του προβλήματος εξακολουθεί να είναι η ουσία της γραφιστικής -με πτυχίο ή χωρίς

Από τη στιγμή που θέλεις να ασχοληθείς επαγγελματικά με τη γραφιστική, ένα πτυχίο δεν θα σε βλάψει –αντιθέτως, πέρα από προσωπική καταξίωση, αποτελεί ένα πολλαπλά χρήσιμο όπλο σε αρκετές περιπτώσεις. Αλλά αυτό που θα σε κρατά μονίμως στον αφρό είναι η «μαγική» διέγερση του νου και η έλξη στο συναίσθημα που μπορείς να προσφέρεις με το έργο σου, σε κάθε υποψήφιο πελάτη ή χρήστη.

Το μόνο δυνατό όπλο σου είναι το αποτύπωμα της ψυχής σου ως γραφίστας, δηλαδή το portfolio σου, το οποίο οφείλεις να επιδεικνύεις ως βαρύτιμο τρόπαιο! Εκεί είναι κατατεθημένο και πλήρως καταγεγραμμένο το προσωπικό σου αισθητικό κριτήριο, το επικοινωνιακό σου ένστικτο και το χάρισμα της εμπνευστικής δημιουργικότητάς σου, γεγονός που θα ανεβάσει σε πολύ ψηλά επίπεδα τα διαπιστευτήριά σου. Αυτό, ίσως σε οδηγήσει να γίνεις άμεσα αποδεκτός από πολλούς πελάτες, και ακριβώς πάνω στο γραφιστικό αντικείμενο που ξέρεις να κουμαντάρεις με επιτυχία.

Στην αντίπερα όχθη, ενώ ένα πτυχίο γραφιστικής τυγχάνει ακόμη μεγάλης εκτίμησης σε εταιρικούς τομείς του μάρκετινγκ, της διαφήμισης και των εκδόσεων, εντούτοις, χωρίς ένα δυναμικό portfolio, το πιο αισιόδοξο πράγμα που θα κερδίσεις είναι μια πιθανή θέση βασικού υπαλλήλου γραφείου, δουλεύοντας πάνω σε «ψευτοεργασίες» και... αγγαρείες γραφίστα μιας καλοκουρδισμένης μηχανής παραγωγής.

Τι θα μπορούσε να συμβουλέψει κάποιος, σήμερα, όλα τα νέα ταλαντούχα παιδιά εκεί έξω, που επιθυμούν διακαώς να ασχοληθούν επαγγελματικά με την γραφιστική, αλλά δεν τους περισσεύει ούτε ο χρόνος ούτε και το χρήμα για να γραφτούν σε ένα κολλέγιο;

Δεν είναι βέβαιο ότι ένα «καλό» πτυχίο (δηλαδή 3 έως 5 χρόνια εκπαίδευσης) αξίζει τον χρόνο, τον κόπο και το κόστος για να σε καταστήσει αυτομάτως έναν επαγγελματία καριέρας. Η γενικότερη πεποίθηση είναι ότι -στην Ελλάδα τουλάχιστον- θα πρέπει να μπεις αμέσως στον κλάδο της γραφιστικής βασιζόμενος με αυτά που νιώθεις ότι μπορείς να δημιουργήσεις αυθόρμητα, και αμέσως να αρχίσεις να χτίζεις βήμα-βήμα πάνω σε εκείνα που μαθαίνεις, με γνώμονα την τριβή και άξονα την αυτογνωσία.

>>> Επικεντρώσου στην συστηματική αυτοδιδιασκαλία πάνω σε τεχνικές και προγράμματα που θα σε βοηθήσουν να εξελίξεις περισσότερο το συγκεκριμένο πεδίο γραφιστικής που νιώθεις ότι σου ταιριάζει.

>>> Επέλεξε να συμμετέχεις σε σεμινάρια που εξειδικεύονται στις προσωπικές σου ανάγκες αναβάθμισης σε κάθε πτυχή των γραφιστικών δεξιοτήτων σου.

>>> Μη σταματάς να δημιουργείς «εικονικά» έργα με βάση την πηγαία έμπνευση και την έμφυτη δεξιοτεχνία σου (λογότυπα, γραμματοσειρές, εικονογραφήσεις, κολάζ, προσχέδια αφισών, μπροσούρων, περιοδικών ή ιστοσελίδων), ώστε να φτιάξεις ένα portfolio που θα καθρεφτίζει απόλυτα την προσωπική σου τεχνοτροπία και αιθητική.

>>> Κράτα ανοιχτά τα μάτια και τα αφτιά σου μέσα από κάθε πηγή δικτύωσης συναδέλφων γραφιστών. Ανέβαζε τα έργα σου σε όλες τις πλατφόρμες προβολής και μη σταματάς να ρωτάς και να ακούς κριτικές, επειδή έτσι μόνο θα βελτιώνεσαι.

>>> Στα πρώτα βήματά σου επιδίωξε να δουλέψεις εθελοντικά για γραφιστικές ανάγκες που έχουν καλλιτεχνικές ή πολιτιστικές ομάδες και κοινότητες «καλού σκοπού», ούτως ώστε να αποκτήσεις ρεαλιστικές εμπειρίες και πρακτική επίγνωση δημιουργίας και εκτέλεσης ενός ολοκληρωμένου γραφιστικού έργου, με σκοπό να έχεις αληθινές δουλειές προς επίδειξη (και απόδειξη) του γραφιστικού σου τεμπεραμέντου σε έναν υποψήφιο πελάτη της πραγματικής αγοράς.

Μέρα με τη μέρα θα γίνεσαι καλύτερος σε όλα, καθώς θα χρειαστεί να βγάλεις από μέσα σου κάθε γραφιστική δεξιότητα που δεν γνώριζες ποτέ ότι μπορούσες να έχεις, αποκομίζοντας ταυτόχρονα ρεαλιστικές εμπειρίες στην προεκτυπωτική και εκτυπωτική παραγωγή, ή στην ψηφιακή εφαρμογή των έργων σου.

Και εντέλει, αυτό είναι που -πιθανώς- θα σε κάνει πρώτο επιλαχόντα για την επόμενη θέση γραφίστα. Ή, ακόμη καλύτερα, να γίνεις επιτυχημένος γραφίστας στη δική σου επιχείρηση.

......................................................

Η λαμπερή λεωφόρος της γραφιστικής καριέρας των 00’s έχει γίνει σήμερα ένα σκοτεινό και κακοτράχαλο μονοπάτι για κάθε γραφίστα (νέο ή παλιό). Και αν νομίζεις ότι θα βγεις από ένα «σχολείο» με ένα ακριβό πτυχίο στο χέρι πιστεύοντας ότι θα σε περιμένουν χρυσές δουλειές από την επόμενη μέρα, προετοιμάσου για πολλές κλειστές πόρτες.

Δούλεψε από νωρίς αφουγκραζόμενος τον κόσμο γύρω σου, κι ας παραμείνεις αυτοδίδακτος. Όλη η περιουσία σου θα παραμείνει στα δικά σου χέρια και θα εξαρτάται για πάντα από το προσωπικό σου γραφιστικό στίγμα.