ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΣΚΕΨΗΣ & ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΓΡΑΦΙΣΤΕΣ
Να, γιατί βγαίνουν όλο και πιο
ανεπαρκείς γραφίστες
από τις σχολές

Ένας λέκτορας γραφιστικής εξηγεί το πρόβλημα
που υπάρχει στην σύγχρονη εκπαίδευση νέων γραφιστών -και δίνει τις λύσεις.
«Είναι μια τολμηρή δήλωση, αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινή: οι περισσότερες σχολές γραφιστικής δεν προετοιμάζουν τους σπουδαστές τους για τον πραγματικό χώρο εργασίας, επειδή οι εκπαιδευτές κινούνται σε λεωφόρους υπερφορτωμένης τεχνικής και τεχνολογικής κατάρτισης, προσπερνώντας τα μονοπάτια που οδηγούν στις θεμελιώδεις διαδικασίες γραφιστικού σχεδιασμού. Και αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για τους αποφοίτους, όταν έρθει η στιγμή να αφομοιωθούν από την γραφιστική βιομηχανία».
Με αυτή τη δήλωση ξεκινά το άρθρο του στο Creative Bloq ο ιδρυτής και διευθυντής σπουδών του Strohacker Design School στην Αγγλία, Μπιλ Στροουχάκερ,
ο οποίος εργάζεται ως γραφίστας και εκπαιδευτικός τα τελευταία 25 χρόνια, ενώ είναι και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ.
O Στροουχάκερ συνεχίζει την αφήγηση (η οποία αν και αναφέρεται στα βρετανικά εκπαιδευτικά συστήματα γραφιστικής, εντούτοις εμπεριέχει τους ίδιους προβληματισμούς, που αφορούν σε όλες τις σχολές γραφιστικής στον πλανήτη):
Όταν σπούδαζα γραφιστική στο University of Brighton, διδάχτηκα από εξαιρετικά ταλαντούχους καθηγητές με μακρόχρονη εμπειρία στον κλάδο. Σήμερα, υπάρχουν τόσα πολλά δημόσια και ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα και σχολές, με τους έμπειρους και ποιοτικούς δασκάλους να μην περισσεύουν να καλύψουν τις ανάγκες των πολυπληθών σπουδαστών. Επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο διδάσκονται οι σπουδαστές την ανώτερη γραφιστική σήμερα, θα επηρεάσει σαφώς (εάν δεν επηρεάζει ήδη) τον τρόπο με τον οποίο θα διδάξουν τις νέες γενιές των εν δυνάμει γραφιστών που ακολουθούν.
Θέλω να πω ότι από το 2000 και μετά, αναδύεται μια γενιά εκπαιδευτικών γραφιστικής με ελάχιστη ή καθόλου εμπειρία στον κλάδο, και με ελάχιστα ίχνη εμπνευστικής δημιουργικότητας.
Πράγμα που σημαίνει ότι η ποιότητα της μάθησης διακρίνεται από μια στεγνή διδασκαλική προοπτική (πολλές φορές εντελώς σφαιρική) και όχι από έναν εκπαιδευτικό προσανατολισμό που να σχετίζεται με τα υψηλά επίπεδα δημιουργικότητας και δεξιοτήτων που απαιτεί η σύγχρονη βιομηχανία γραφιστικής.
Όταν προσθέτετε στην εξίσωση τις όλο και λιγότερες θέσεις εργασίας σε μια αποδυναμωμένη αγορά γραφιστικής -εξαιτίας της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης και της επέλασης της ΑΙ, φυσικά-, το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα επιβλαβές μείγμα που επηρεάζει τις δυνατότητες των σπουδαστών.
Στην ουσία, το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα γραφιστικής δημιουργεί αποφοίτους σχεδιαστές, οι οποίοι δεν έχουν τις κατάλληλες δεξιότητες που χρειάζονται για να μπουν κατευθείαν σε μια δουλειά.

Ως μέρος της έρευνάς μου για την κατάσταση της βιομηχανίας σχεδιασμού, επικοινώνησα με σχεδόν 100 εταιρείες από τους χώρους των εκδόσεων, της διαφήμισης και του μάρκετινγκ σε όλη τη χώρα (Σ.Σ.: Μεγάλη Βρετανία) και τις ρώτησα τι ήθελαν από τους πτυχιούχους γραφιστικής και τι ένιωθαν ότι δεν έπαιρναν. Τα σχόλια ήταν αποκαρδιωτικά: «Τα portfolio τους φαίνονται υπέροχα, αλλά είναι ολοφάνερο ότι δεν έχουν ψυχή ούτε ουσία, παρά μόνο μια καλοσιδερωμένη μαθητική στολή. Δεν είναι έτοιμοι για την πραγματική δουλειά. Δεν έχουν αυτό που ψάχνουμε, δεν μπορούν να μας προσφέρουν αυτό που έχουμε ανάγκη».
Πώς λοιπόν μπορούν να εξοπλιστούν καλύτερα οι σπουδαστές γραφιστικής σήμερα;
> Πραγματική «δουλειά»
από την πρώτη μέρα στη σχολή
Η βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας είναι ένα στοιχείο, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα: το μέσο μέγεθος των τάξεων πρέπει να μειωθεί και να επανέλθει σε ένα διαχειρίσιμο επίπεδο. Επίσης, οι ώρες δημιουργικής «προπόνησης» πάνω σε πραγματικά πρότζεκτ προβολής και επικοινωνίας πρέπει να είναι περισσότερες. Και εδώ ακριβώς πρέπει να επέμβει έμμεσα αλλά δραστικά και η ίδια η βιομηχανία γραφιστικής, η οποία θα πρέπει να δίνει δημιουργικές εργασίες προς υλοποίηση με κάποιου είδους φοιτητικής αμοιβής για όλους τους συμμετέχοντες στο έργο, και οπωσδήποτε, πολύ πιο γενναιόδωρα οικονομικά ανταλλάγματα για εκείνους τους σπουδαστές που ολοκληρώνουν ένα πρότζεκτ, το οποίο θα είναι σε θέση να βγει αμέσως στην αγορά.
> Διαρκής εστίαση στην ανεύρεση δημιουργικών ταλέντων, που νιώθουν ικανά να σηκώσουν τη γραφιστική τέχνη σε ανώτερο επίπεδο
Εστιάζοντας στην υποδομή των μαθημάτων, πρέπει να βρούμε την ικανότητα να προσαρμόσουμε τη μάθηση στις φιλοδοξίες των μαθητών -αυτή η ευελιξία είναι ζωτικής σημασίας για τη μελλοντική προστασία της βιομηχανίας. Θα πρέπει, λοιπόν, οι καθηγητές να αξιολογούν κάθε σπουδαστή ξεχωριστά, προτρέποντάς τον να μιλήσει για τις ρεαλιστικές προσδοκίες του και όχι για τις ελπίδες και τα όνειρά του. Μέσα από μια τέτοια αξιολόγηση, οι καθηγητές θα έχουν την ευχέρεια να ξεχωρίζουν την «ήρα από το στάρι», όπου συνδυαστικά με τις ανάλογες δεξιότητες σε δημιουργικό και τεχνικό επίπεδο, εκείνοι οι σπουδαστές, να έχουν την δυνατότητα για δωρεάν υποτροφίες σε πανεπιστημιακά ιδρύματα ανώτερης μετεκπαίδευσης στη γραφιστική.
Όλο αυτό θα βοηθούσε να δοθεί στους μαθητές η ευκαιρία να προσθέσουν νέα στοιχεία και κατευθύνσεις στην μελλοντική καριέρα τους, προσφέροντάς τους την ευκαιρία να συνεργαστούν με κορυφαία ονόματα στον κλάδο της γραφιστικής, στον τομέα της αριστείας τους και της επιλογής τους.
> Οι μεγάλες βουτιές στο παρελθόν μπορούν να βοηθήσουν στην κατάκτηση του μέλλοντος
Δεν πρέπει ποτέ οι εκπαιδευτές να παραβλέπουν τις παραδοσιακές, πρωταρχικές αξίες και διαδικασίες σχεδιασμού, επειδή γραφιστική δεν είναι μόνο οι υπολογιστές, τα προγράμματα και το «άυλο» ψηφιακό περιβάλλον. Για παράδειγμα, θα πρέπει να πείσουμε τους μαθητές να σχεδιάζουν με μολύβι πάνω σε χαρτί, να εκπαιδεύονται πάνω στη μεταξοτυπία και την τυπογραφία, να κατανοούν τη λειτουργικότητα της «μαγείας» της γραφιστικής χειροτεχνίας. Πάνω απ’ όλα, οφείλουμε ως καθηγητές γραφιστικής να παροτρύνουμε τους μαθητές μας να συνδυάζουν τη δημιουργική ευφυία τους με την ευρεία πρακτική εργασίας στον αληθινό κόσμο της γραφιστικής.

Δεν είμαι αρκετά αφελής για να πιστέψω ότι τα προβλήματα που σχετίζονται με την εκπαίδευση της γραφιστικής μπορούν εύκολα να επιλυθούν, αλλά πιστεύω ότι όσο γίνονται τέτοιες κουβέντες, τόσο θα βλέπουμε νέους αποφοίτους να κάνουν όλο τον κόσμο της γραφιστικής βιομηχανίας του μέλλοντος να στηρίζεται με ασφάλεια στα καινοτόμα έργα τους και τις προοδευτικές ιδέες τους.